تاریخچه خیاطی

آشنایی با تاریخچه خیاطی

قبل از اینکه به سراغ تاریخچه خیاطی در جهان برویم، باید بیان داریم که ما خیاطی را به شکل امروزی می شناسیم، اما اگر آن را با اصول اولیه اش در نظر بگیریم، خیاطی را می توان هنر بستن یا چسباندن اشیاء با استفاده از کوک هایی دانست که با سوزن و نخ انجام می شود. همانطور که گفته شد خیاطی یکی از قدیمی ترین هنرهای نساجی است و از غارها شروع شده است. قبل از اینکه ریسندگی یا بافندگی پیشرفته‌تر به وجود بیاید، باستان‌شناسان بر این باورند که اجداد عصر حجر ما در سراسر آسیا و اروپا لباس‌های پوستی را با استفاده از سوزن‌های استخوانی، شاخ و عاج و … می‌دوختند.

جای تعجب نیست که برای هزاران سال، خیاطی همیشه با دست انجام می شد تا اینکه در تاریخچه خیاطی در جهان، چرخ خیاطی در قرن نوزدهم اختراع شد. لذا پیشرفت تکنولوژی منجر به تولید انبوه و صادرات اشیا دوخته شده شد. خیاطی با دست هنوز هم امروزه در سراسر جهان انجام می شود و به عنوان خیاطی با کیفیت بالا و تهیه لباس سفارشی معروف است.منبع: Click Here

تاریخچه خیاطی

انسان‌ها خیاطی با دست را حدود 20.000 سال قبل شروع کرده‌اند. اولین سوزن‌ها برای خیاطی از جنس استخوان و شاخ حیوانات بودند.

اختراع چرخ خیاطی

هزاران سال خیاطی با دست تا قرن نوزدهم ادامه داشت تا اینکه اولین اختراع چرخ خیاطی اختراع شد. Barthélemy Thimonnier  مخترع فرانسوی بود که اولین چرخ خیاطی را اختراع کرد.آیا می‌دانستید که اولین طراحی در سال 1790 و اولین چرخ خیاطی در سال 1830 توسط Barthélemy Thimonnier  اختراع شد؟مدت کوتاهی پس از ثبت اختراع دستگاه در سال 1830، تیمونیر یک کارخانه پوشاک تأسیس کرد که از دستگاه‌های خود برای تولید یونیفورم ارتش استفاده کرد. او اولین کسی بود که چنین دستگاه‌هایی را تولید کرد و سهم قابل توجهی در تاریخ خیاطی داشت.ماشین چوبی با استفاده از یک سوزن و نخ، دوخت زنجیره‌ای انجام می‌داد. در حالی که نتایج آن مشابه با دوخت دوست بود؛ اما بی‌عیب و نقص نبود. سوزن به طور مکرر در پارچه گیر می‌کرد و نیاز به تنظیم مجدد دستی داشت. با این حال، دستگاه هنوز هم خیلی سریع‌تر از دوخت با دست کار می‌کرد.متأسفانه مدت کوتاهی پس از افتتاح کارخانه تیمونیر، خیاطان از ترس اینکه ماشین‌های خیاطی جایگزین شغل آن‌ها شوند، آن‌ها را سوزاندند.

تلاش دوم برای چرخ خیاطی

در سال 1846، Elias Howe اولین چرخ خیاطی کارآمد را اختراع کرد که از طراحی کوک زنجیری برخوردار بود. در حالی که او اولین کسی نبود که ‌ایده چرخ خیاطی را مطرح کرد، Elias Howe تنظیماتی را انجام داد که عملکرد ماشین را به طور قابل توجهی بهبود بخشید. او حدود 8 سال را صرف توسعه دستگاه خود کرد.Elias Howe به دنبال سرمایه‌گذارانی برای حمایت از تولید چرخ خیاطی خود بود. او همچنین مشکلاتی در فروش این محصول داشت، زیرا قیمت آن حدود 300 دلار بود (معادل 8000 دلار امروز). در حالی که او به جستجوی بودجه ادامه می‌داد، دیگران شروع به تولید دستگاه‌های خود با طرح‌های مشابه کردند. در قرن بیستم، کارآفرینان بیش از 4000 چرخ خیاطی مختلف را اختراع کردند.

Isaac Merritt Singer، بازیگر، تاجر و کارآفرین آمریکایی یکی از افرادی بود که طرح Elias Howe را کپی کرد. سینگر دستگاه‌هایی را تولید می‌کرد و می‌فروخت که مشابه طراحی هاو بود. دستگاه او می‌توانست حدود 900 کوک در دقیقه بزند و زمان صرف شده برای ایجاد یک لباس را به شدت کاهش دهد. در گذشته دوخت یک پیراهن، 15 ساعت زمان می‌برد. با چرخ خیاطی سینگر، تولید یک پیراهن فقط 1 ساعت طول می‌کشید.در نهایت، شرکت چرخ خیاطی سینگر، به یکی از اولین تجارت‌های چند ملیتی آمریکایی تبدیل شد.

تاریخچه خیاطی در ایران

مظفر الدین شاه اولین چرخ خیاطی را همراه با یک خیاط قفقازی، به عنوان سوغات از فرنگستان به تهران آورد. مظفر الدین شاه این خیاط را آورد تا لباس درباریان را به وسیله چرخ خیاطی بدوزد. در آن زمان، مردم با تصور این که چرخ خیاطی، پارچه را می‌جود و دوام آن را کم می‌کند، استقبال چندانی از این اختراع نکردند؛ اما سهولت، سرعت و کیفیت کار خیاطی باعث شد چرخ خیاطی جای خود را در زندگی ایرانی باز کند تا آنجا که به یکی از وسایل منزل و اقلام جهیزیه دختران دم بخت تبدیل شد.

اولین زمان ورود چرخ خیاطی به ایران

خیاطی لباس از زمان های گذشته در تهران و دوران قاجار بوده است که بسیار از افراد به این هنر روی آورده بودند که در زمان های قدیم به سه شکل متفاوت دوزندگی داشتیم:

1. دوزندگانی که به صورت رسمی کار می کردند و صاحب مغازه بودند و لباس ها را بر اساس الگو می دوختند که مشتریان آنها اغلب از تجار و افراد اشرافی بودند .
2. خیاطانی که محل دوخت و دوز آنها نیز در بازار بود که معروف بودند به خیاطان بازاری و لباس ها در اختیار عموم مردم می گذاشتند و به نسبت لباس های دیگر قمیت های پایین تری داشتند و هرکسی با توجه به نرخی که می توانست لباس بخرد چه اندازه اش نبود یا مورد نپسند نبود میخرید.
3. زنان خانه داری که خیاطی بلد بودند برای اهل خانه لباس می دوختند و اگر هم فرصت میکردند برای افراد کوچه و باز هم لباس می دوختند و دستمزد آن زمان خیاطی اندک بود و باتوجه به کاری که خیاطی می برد و زمانبر بود.

اولین چرخ خیاطی که به ایران آمد توسط مظفرالدین شاه بود که از سفر فرنگ برمی گشت همراه آن نیز هم یک خیاط قفقازی را هم آورد تا لباس اهل دربار را بدوزد.

با ورود چرخ خیاطی به ایران سرعت و کیفیت در زمینه خیاطی لباس افزایش پیدا کرد حتی زمانی که خیاط قفقازی به ایران آمده بود مردم براین باور نبودند که لباس با چرخ خیاطی دوخته شود .

و چندان استقبالی از چرخ خیاطی نشد تا آنجاییکه وسیله چرخ خیاطی به عنوان چشم وهم چشمی وسیله ای برای جهیزیه دختران شد.

در ابتدای امر این تهرا نی ها بودند که روی خوش به این وسیله نداد ند چراکه باور آنها براین بود که از فرنگستان آمده است و نجس است و عقیده داشتند که چرخ خیاطی با توجه به دندانه هایش کیفیت پارچه را می گیرد.

با وجود این تفاسیر چرخ خیاطی های گلد فینگر در مغازه ارمنی در انتهای لاله زار برای فروش گذاشته شده بود و پس از 6 ماه  توسط خیاطان خریداری شد  . برای جلب مشتری در فروشگاهی در بازار مرغی ها توسط معلمانی به تدریس خیاطی پرداختند.

بعد از مدتی ازین آموزش ها چرخ خیاطی وسیله ای جدا نشدنی از جهیزیه دختران شد. که همچنان برای دوخت و دوز آن با توجه به زمانی که میبرد دستمزد میدادند.